شیوه های 100 درصدی کاهش هزینه

چند سال پیش که قیمت خوراک طیور تجاری به سرعت افزایش یافت، به فکر راه حلی مبتکرانه افتادم. در این مقاله سعی دارم تا این منابع جایگزین خوراک طیور را که تا حدود زیادی وابستگی شما به خوراک صنعتی را کاهش می دهد، به شما معرفی کنم. اما پیش از آنکه لیست خوراک های مبتکرانه را معرفی کنیم بهتر است ابتدا شیوه هایی به منظور کاهش نیاز به خوراک را مطرح کنیم.

روش هایی برای کاهش نیاز به خوراک طیور  
•تنها طیوری را نگهداری کنید که پاسخگوی نیازتان هستند. بدین صورت که چنانچه هدف شما عرضۀ تخم مرغ است، پس نژادی سبک وزن و تخمگذار نظیر Leghorn سفید نگهداری کنید. یا چنانچه شما دسترسی خوبی به مرغزارها و علوفه و خوراک طیور دارید، پس بهتر است نژادی فعال و پُر جنب و جوش که خوراک را می یابد، نگهداری کنید.
•آن دسته از طیور گلّه را که غیرضروری و یا ناکارآمد هستند، حذف کنید. بدین منظور خروس های اضافی، مرغ های پیر (بالای 2 و نیم سال) و یا آن دسته از طیوری که به طور ژنتیکی بدردنخور هستند (کم تخمگذارند، مستعد بیماری هستند و..) را زودتر بفروشید تا با کوچک کردن گلۀ طیور، ضمن کاهش هزینه ها عرضه و تولید را بالا برده باشید.
•زیاده خواه نباشید. حداقل تعداد مرغی که می توانند نیازهایتان را برآورده سازند چه تعداد است؟ هر چه تعداد طیور گلّه کمتر باشد، نگهداری از طیور و منابع خوراک مبتکرانه آسان تر خواهد بود.
•جیره بندی کنید. شاید باور نکنید اما مرغ ها قادرند خیلی زیاد بخورند و این فقط مشکلی برای بودجه و هزینه نیست بلکه میزان تخمگذاری را هم کاهش می دهد. پیشنهاد می کنم حتماً آزمایش کنید. بدین منظور “تغذیۀ آزاد” (تغذیۀ آزاد به این معنی که تمام روز به خوراک دسترسی داشته باشند) را متوقف کنید و جیره بندی را با یک سوم یک پوند (حدوداً 150 گرم) به ازای هر مرغ در روز آغاز کنید. کاهش تدریجی را هر روز داشته باشید تا آنجا که متوجه افت در تخمگذاری شوید؛ در این جا بایستی روند تغذیه را به جایی برگردانید که تأثیری روی تخمگذاری نداشت. من به شخصه، در سنین رشد طیور جیره بندی برای آنها نداشتم.

اکنون با هم لیست خوراک های مبتکرانه را بررسی می کنیم :

خوراک مبتکرانۀ 1 : گیاهانی که خاک را می سازند.
چرا طیور و خاک را همزمان تغذیه نکنیم ؟ دو گیاه سنفیتون و گزنه از گیاهانی هستند که سازندۀ خاک هستند اما بسیاری آنها را علف هرز می دانند.

سنفیتون   
سنفیتون از آن دسته گیاهانی ست که هرکسی باید در حیاط خود داشته باشد چرا که مزایای بسیاری دارد. این گیاه خوردنی و قابل استفاده برای مصارف دارویی است، برای مصارف کمپوست و کود منبع بالای نیتروژن است، و برای مصارف خوراکی دام و طیور حاوی فیبر پایین و پروتئین بالاییست. کاشت و پرورش سنفیتون بسیار آسان است (در هر فصل از سال قابل کاشت است) و در فصول بسیار سرد و بسیار گرم از بین نمی رود. همچنین سنفیتون حاوی سطح بالایی از ویتامین آ و ب 12 است که منجر به طلایی شدن زردۀ تخم مرغ می گردد و همۀ ما بسیار دوست داریم.

نحوۀ کاشت سنفیتون :
1-ریشۀ این گیاه را تهیه کنید. من خودم از یکی از کشاورزان بوم شناس آن را تهیه می کنم.
2-سپس آن را در درون گودال هایی بکارید و خواهید دید که این گیاه در گرم ترین تابستان و سردترین زمستان سریع رشد خواهد کرد. برای رشد بهتر ریشه و دادن بهترین نتیجه، سنفیتون ها بایستی با یک متر فاصله از یکدیگر کاشته شوند.
3-با بریدن گیاه از فاصلۀ 5 سانتیمتری زمین می توانید تا 8 بار در سال از آن برداشت کنید.

گزنه ها
آنچه که برخی از آن به عنوان علف هرز یاد می کنند را من یکی از منابع غذایی پایدار می دانم. این گیاه مصارف خوراکی و دارویی دارد و خشک شدۀ آن تا 40 درصد حاوی پروتئین است و منبع نیتروژنی بسیار خوبی برای کود گیاهی یا کمپوست است.

نحوۀ کاشت گزنه
می توانید بذر آن را خریداری کنید. چنانچه خوش شانس بوده اید و خود گیاه را داشتید می توانید همان را در جایی مناسب بکارید.

خوراک مبتکرانۀ 2 : گیاهان پوششی
گیاهان پوششی معمولاً گیاهانی هستند که از فرسایش خاک جلوگیری می کنند، نیتروژن به خاک می افزایند، از کیفیت خاک محافظت کرده و منجر به بهبود آن نیز می گردند؛ همچنین رطوبت خاک را حفظ می کنند، از رشد علف های هرز جلوگیری کرده و آفت ها را دفع می کنند. گیاهان پوششی یکی از سیاست های بزرگ باغبانی و محافظت از خاک محسوب می شوند.
استفاده از گیاهان پوششی برای سپری کردن زمستان :
•دانۀ چاودار را پیش از فرا رسیدن سرما بکارید.
•در طول زمستان ثمره ای نخواهد داد اما در بهار دوباره ثمر خواهد داد.
•در بهار و در محوطه ای محصور شده اجازه دهید طیور در این کشتزار به چَرا بپردازند یا محصول را چیده و به مرغدانی به نزد طیور ببرید.

در بهار و پیش از کاشت بستر زمین، از گیاهان پوششی استفاده کنید.
•سعی کنید در کاشت خود از گیاه خردل زرد، شبدر قرمز، غلات، چلیپاییان، یونجه، نخودفرنگی های مقاوم استفاده کنید.
•چند هفته پیش از بسترکاری، به مرغ ها اجازه دهید تا وارد کشتزار شده و تغذیه کنند.
•سپس بذرهای خود را بکارید.

استفاده از گیاهان پوششی به منظور قطعه بندی زمین پس از برداشت محصولات
•به جای استفاده از گیاهان پوششی رایج و متداول، از گیاهان پوششی خوراکی مثل گیاه چلیپای پاییزی، انواع کلم ها، و شلغم استفاده کنید.
•محصولات را در طول پاییز یا اول زمستان برداشت کنید و یا اجازه بدهید که طیورتان کمی در باغ بگردند.

خوراک مبتکرانۀ 3 : علف های هرز
آنچه که ما از آن به عنوان علف هرز نام می بریم، گاهی خوراک بسیار مفیدی است و حتی برای هر دو گروه انسان و حیوان مصارف دارویی نیز دارد. قاصدک، غاز پای سفید، گزنه ها، گیاه باباآدم از جمله گیاهانی هستند که مصرف خوراکی دامی و انسانی دارند.

خوراک مبتکرانۀ 4 : باغچه
به ایده های زیر توجه کنید :
•تمیز کردن و چیدن علف های اضافه باغ را به مرغ ها بسپارید.
•اجازه دهید آنچه که از محصولات باغ به جا مانده را مرغ ها مصرف کنند.
•محصولاتی ویژۀ طیور بکارید. چغندر و برگ چغندر، انواع کلم و کاهو، و کدو برای این منظور بی نظیرند.
•سیب زمینی پخته (و نه خام) به عنوان وعدۀ اصلی مرغ می تواند کاربرد داشته باشد.

خوراک مبتکرانۀ 5 : دانه ها و میوه های موجود در طبیعت
انواع دانه ها و میوه های موجود در طبیعت می توانند بسیار بهتر از غلات موجود در فروشگاهها نیاز طیور شما را برطرف سازند. هر تابستان به راحتی می توان بشکه های بزرگی از انواع توت ها را جمع آوری نمود.

خوراک مبتکرانۀ 6 : غلات و علوفه
کاشتن انواع غلات کار نسبتاً ساده ایست چنانچه از انواع آنها نظیر ذرت، گل آفتابگردان، سورگوم ، و یا تاج خروسی انتخاب کرده و بکارید.
همچنین می توانید از میان علوفه هایی مانند پیکان ریشه، کاسنی، باک چوی (نوعی کلم برگ چینی)، گندم سیاه، شبدر، تخم کتان، یونجه، چغندر و برگ چغندر، نخود فرنگی و عدس ها، قاصدک، انواع توت ها و غیره انتخاب کنید و جالیزی ویژه برای خودتان و طیورتان داشته باشید!

خوراک مبتکرانۀ 7  : انواع درخت میوه های مغزدار(بادام، پسته، فندق و غیره)
با جمع آوری انواع مغزجات موجود در طبیعت، کاشتن آنها و در اختیار گذاشتن این دانه ها برای تغذیۀ طیور میزان قابل توجهی پروتئین و چربی مفید به طیور خود رسانده اید.

خوراک مبتکرانۀ 8  : انواع درخت میوه
می توانید از میوه های افتادۀ روی زمین استفاده کنید و یا خودتان درخت میوه بکارید. دقت کنید که درختانی بکارید که نگهداری آن آسان و ثمره و میوۀ آن زیاد باشد مثل خرمالو، انواع توت ها، سیب ، گلابی، هلو و غیره.

خوراک مبتکرانۀ 9  : از انواع آفات باغ استفاده کنید
انواع آفت های موجود در باغ مثل سوسک ها، کرم و حلزون ها منابع غذایی فوق العاده ای برای طیور شما محسوب می شوند.

خوراک مبتکرانۀ 10 : برکه و تالاب
می توانید برکۀ کوچکی در باغ خود داشته باشید تا درون آن هم ماهی نگه دارید و هم گیاهان آبزی داشته باشید. خزه ها از گیاهان آبزی هستند که به آسانی رشد می کنند و در صورتیکه خشکشان کنید تا 40 درصد حاوی پروتئین مفید برای طیورتان هستند.

خوراک مبتکرانۀ 11 : مگس های سرباز
مگس های سرباز بیشتر شبیه زنبورهای سیاه هستند و منبع مفید پروتئین برای طیور محسوب می گردند.
شما می توانید با استفاده از پسماندهای آشپزخانه، لاروهای کوچک مگس زنبوری را پرورش دهید و یک خوراک سرشار از پروتئین برای طیور خود تهیه کنید.

خوراک مبتکرانۀ 12 : جوانه ها
با جوانه دار کردن غلات و بنشن و حبوباتی که طیور شما از آنها تغذیه می کنند، می توانید پروتئین مصرفی طیورتان را تا 30 درصد بالا ببرید. با این کار شما نه تنها سطح پروتئین مصرفی را افزایش می دهید که سطح ویتامین، مواد معدنی و آنزیم ها را نیز افزایش داده اید!

بدین منظور می توانید درون سطل یا کاسه ای این دانه ها را به مدت 2 الی 4 روز بخیسانید تا جوانه بزنند.

خوراک مبتکرانۀ 13 : کمپوست
این یکی از شیوه های خوراک مبتکرانۀ مورد علاقۀ من است. تابستان گذشته، من از طریق همین کمپوست سازی توانستم هزینۀ خوراک صنعتی خود را 100 درصد کاهش دهم.

خوراک مبتکرانۀ 14 : ورمی کمپوست و پرورش کِرم
ورمی کمپوست به پروسۀ استفاده از کرم ها برای تولید کمپوست می گویند. کرم ها را می توان در تمامی فصول سال پرورش داد. آنها منبع غنی پروتئین هستند. پرورش آنها به بزرگی گلۀ طیوری که پرورش می دهید و همت و ارادۀ شما بستگی دارد.
دستورالعمل کلّی برای پرورش کرم خاکی :
1.سطلی فلزی، پلاستیکی یا چوبی تهیه کنید.
2.برای سطل تهویه تعبیه کنید. در صورتیکه سطل پلاستیکی استفاده می کنید، سوراخ های بسیار ریز 1 میلیمتری ایجاد کنید.
3.مقداری کرم در هر سطح بگذارید.
4.روی سطل درپوش قرار دهید چراکه کرم ها روشنایی را دوست ندارند و ضمناً با این کار سطح رطوبت موجود را تنظیم کرده اید.
5.سطل حاوی کرم ها را در محلی خنک و سایه دار قرار دهید.
6.دما بایستی بین بین -1 تا 21 درجۀ سانتیگراد نگه داشته شود.
7.حداقل تا 10 سانتیمتر از سطل را از مواد مرطوب پُر کنید.
8.بستری از خرده کاغذ و مقوا یا کاه برای کرم ها قرار دهید سپس روی آن را با گِل و لای بپوشانید.
9.مواد شما بایستی رطوبتی همانند یک اسفنج خیس داشته باشد.
10.کرم های خود را تهیه کرده و در این سطل بیاندازید.
11.تفاله ها و پسماندهای غذایی را حداقل هفته ای یک مرتبه برای کرم ها بریزید. از مرکبات، گوشت، لبنیات و یا مدفوع حیوانات خانگی بیش از اندازه استفاده نکنید.
12.پس از گذشت 3 تا 6 ماه زمان برداشت کرم ها و کمپوست است.

خوراک مبتکرانۀ 15 : پسماندهای غذا
از آنجائیکه این روش هم در زمرۀ آسان ترین روش هاست، دومین روش مبتکرانۀ مورد علاقۀ من محسوب می گردد. در طول روز ما انواع مختلف مواد غذایی را مصرف می کنیم بنابراین می توانیم مقدار فراوانی از پسماندهای غذایی تهیه کنیم.

خوراک مبتکرانۀ 16 : علف
علف تازه به تنهایی 15 تا 20 درصد کل نیاز غذایی مرغ را برآورده می سازد. در صورتیکه دستۀ کوچکی از طیور را نگهداری می کنید و حیاط یا فضایی برای چرخیدن و تغذیۀ مرغ ها دارید حتماً اجازه دهید.
در صورتیکه خود طیور نمی توانند به طور مستقیم و آزادانه در چمنزار باشند، شما دسته های چمن را به مرغداری و برای تغذیۀ طیور به نزد آنها ببرید.

خوراک مبتکرانۀ 17 : استفاده از سایر محصولات مزرعه
شما می توانید از سایر فراورده ها و محصولات مزرعه مثل شیر و یا تخم مرغ های اضافی برای تغذیۀ طیور استفاده کنید. می توانید از شیر گاو یا بز استفاده کنید. از پسماندها و احشاء بجا مانده از کشتار حیوانات مزرعه برای تغذیه استفاده کنید. حتی استخوان های به جا مانده از کشتار، البته طیور نمی توانند مستقیماً استخوان بخورند اما با نوک زدن به آن، گوشت های به جا مانده را می خورند. همچنین شما می توانید این استخوان ها و قلم ها را خوب بپزید و این آب قلم مقوی را یا مستقیماً در ظرفی بریزید و یا بر روی نان بریزید تا خوب به خورد آن برود و سپس در اختیار طیور بگذارید تا مصرف کنند.
همچنین از تخم مرغ های مازاد خود مرغ ها یا سایر طیور می توانید به صورت خام یا پخته برای تغذیۀ طیور استفاده کنید.
همچنین از پرهای به جا مانده از کشتارهای قبل را به طیور بدهید چرا که منجربه بهبود عملکرد روده ها می گردد.

خوراک مبتکرانۀ 18 : خوراک تخمیر شده
برای این کار شما بایستی مقداری از خوراک را در ظرف مناسبی به مدت 2 – 3 روز بخیسانید. دقت کنید که دانه های خوراک، آب را به خود نکشند و روی آن خشک و بدون آب نماند که کپک خواهد زد . بنابراین هر یک ساعت آن را چک کنید که در نهایت حداقل 3 سانتیمتر آب روی آنها باشد. سطح خوراک بایستی از آب پوشیده باشد چرا که عمل تخمیر، فرایندی غیرهوازی است و به اکسیژن نیاز ندارد. اکسیژن منجربه رشد کپک ها می گردد.
روی ظرف را با حوله یا درپوش بپوشانید. بعد از گذشت 24 ساعت از خیساندن، دانه های خوراک قابل هضم تر می گردند اما عمل تخمیر بعد از 3 روز کامل می شود.  دقت کنید که خوراک تخمیر شده بویی ترش دارد اما کپک نزده در صورت مشاهدۀ کپک بایستی دور ریخته شود.
لیست خوراک های مبتکرانۀ من برای تغذیۀ طیور با موادی به غیر از خوراک صنعتی در اینجا به پایان می رسد اما مطمئنم که بیشتر از این وجود دارد.
برخی از این مواد ذکر شده به تنهایی قادرند تا هزینۀ خوراک طیور شما را برای همیشه پایین آورد. پیشنهاد می کنم برای شروع ابتدا از مقادیر کم و به تدریج تا جائیکه امکان دارد از مواد گفته شده برای تغذیۀ طیورتان استفاده کنید تا هزینه ها را به طرز چشمگیری پایین آورید.