نکات کیفیت پوسته تخم مرغ ( قسمت دوم )

نکات کیفیت پوسته تخم مرغ ( قسمت دوم )

تغذیه
اهمیت تغذیه کافی در تامین احتیاجات مرغ برای تولید تخم های با پوسته با کیفیت واضح و روشن است.یک مرغ در سال حدود 250 عدد تخم می گذارد که این در هر بار تخم گذاری معادل 20 برابر مقدار کلسیم استخوانهاست.بنابراین نیازهای کلسیمی مرغان تخمگذار بسیار بالاست.می توان محاسبه کرد که طی 20 ساعت که برای تشکیل پوسته لازم است،هر 15 دقیقه یکبار 25 میلی گرم کلسیم در پوسته رسوب می نماید.این مقدار کلسیم برابر کل مقدار کلسیم موجود در دستگاه گردش خون مرغ در این زمانهاست.بعلاوه،مرغ تخمگذار بطور 100 درصد قادر به تامین کلسیم از منابع قابل دسترس جیره نیست.بنابراین خیلی وقت ها جیره باید روزانه مقدار اضافی 4 گرم کلسیم را تامین نماید.گاهی اوقات مقادیر در دسترس بودن کلسیم مشخص نیست و باید توجه داشت که وقتی قابلیت در دسترس بودن کلسیم جیره پایین است مصرف روزانه کلسیم بیشتری مورد نیاز خواهد بود.محتوای بالای فسفر جیره ممکن است روی کیفیت پوسته اثر منفی داشته باشد.این دو عنصر از آنجاییکه روی تعادل اسید-باز(ph)خون تاثیر گذار هستند،بطور عکس کیغیت پوسته را نیز متاثر می کنند.مصرف ویتامین Dکافی برای مرغ ضروری می باشد و مصرف نسبت مناسبی از کلسیم و فسفر نیز لازم می نماید.در هر صورت افزایش مصرف ویتامین D و متابولیت های آن زمانیکه مرغ های معمولی مقادیر کافی ویتامین D مصرف می کنند کیفیت پوسته را بهبود نمی بخشد.دیگر ویتامین ها و عناصر کمیاب زمانیکه بیش از نیاز طیور مصرف شوند سبب بهبود کیفیت پوسته نخواهند شد.
معمولا مناطق سرد برخلاف نواحی گرم در کیفیت پوسته تخم مرغ مشکلی ایجاد نمی کنند.یکی از عواملی که سبب ضعیف شدن کیفیت پوسته در آب و هوای گرم می شود این است که مرغ ها خوراک کافی دریافت نمی کنند.این امر سبب مشکلاتی در وزن بدن،تولید تخم،اندازه تخم و کیفیت پوسته خواهد شد و باید سریعا تمهیداتی جهت مصرف کافی انرژی و مواد مغذی روزانه توسط طیور اخذ شود.زمانی که دمای محیط بیش از حد گرم می شود،مصرف خوراک کاهش می یابد و انرژی اولین فاکتور محدود کننده برای حیوان بحساب خواهد آمد.مصرف ناکافی اسیدهای آمینه،کلسیم،فسفر و دیگر مواد مغذی می تواند با تنظیم دانسیته(تراکم)مواد مغذی در جیره اصلاح شود.در هر حال،نباید فراموش کرد که در آب و هوای گرم بر خلاف هوای سرد،برخی سازگاری های فیزیولوژیک برای مقابله با دمای بالای محیط در بدن مرغان تخمگذار انجام خواهد شد.
مرغ های تخمگذار که تحت استرس دمایی قرار دارند،با فرآیند له له زدن از افزایش دمای بدن خود جلوگیری می کنند.در همین زمان تعادل اسید- باز نیز در خون پرنده تغییر می کند.ما گاهی اوقات این نکته را فراموش می کنیم که مرغ تخمگذار در آب و هوای بسیار گرم باید به نحوی بدنش را خنک کند و این امر ارجحیت فیزیولوژیک آنرا از تولید تخم و تولید پوسته های با کیفیت به سمت تلاش برای زنده ماندن سوق خواهد داد.در یک چنین موقعیت هایی،دسترسی به حداکثر کیفیت پوسته مشکل خواهد بود.
بیماری ها و کیفیت پوسته
توجه داشته باشید که همه بیماری هایی که طیور را مبتلا می کنند در کیفیت پوسته ایجاد اشکال خواهند کرد.در هر صورت،تولید تخم معمولا نزول خواهد کرد.مثالی از یک بیماری که می تواند تعداد تخم ها و نه لزوما کیفیت را تحت تاثیر قرار دهد،لارینگوتراکئیتیس عفونی می باشد.دیگر آلودگی های ویروسی از قبیل سندرم کاهش تخم مرغ(EDS)،آنفلوآنزای مرغی(AI)،بیماری نیوکاسل(ND)،برونشیت عفونی(IB)،ممکن است اثرات مختلفی روی پوسته و کیفیت داخلی تخم مرغ داشته باشد.بسیاری اوقات تعداد کلی تخم ها تحت تاثیر قرار نمی گیرد حتی اگر رکوردها در کل تخم های قابل جمع آوری کاهش نشان دهد.این امر بخاطر افزایش در تخم های غیر قابل جمع آوری است(تخم های بدون پوسته یا با پوسته های خیلی نازک)که زیر قفس ها از بین می روند.این مساله در مورد EDSبسیار معمول است.مشخص شده که ویروس EDS تنها غدد تولید پوسته را تحت تاثیر قرار می دهد اما در مورد ND و IB همه قسمت های مجاری تولید مثلی تحت تاثیر قرار می گیرند.
اگر بخواهیم تنها یک بیماری را بعنوان مسئول اکثر ضررهای اقتصادی در مرغهای تخمگذار بدانیم،این بیماری برونشیت عفونی خواهد بود.ویروس برونشیت عفونی یک کوروناویروس است که تمایل به لایه ماهیچه ای مجاری تولید مثلی و تنفسی دارد.کلیه نیز با سویه های خاصی از IB درگیر می شود.در این بیماری نه تنها کیفیت پوسته تحت تاثیر قرار می گیرد بلکه کیفیت داخلی آن نیز افت نشان می دهد.بروز سفیده های آبکی در این بیماری بسیار رایج است و می تواند بعد از شروع تولید تا زمان زیادی باقی بماند.همچنین شیوع IB سبب کمرنگ شدن پوسته در تخم های با پوسته قهوه ای می شود.