الزامات واکسیناسیون علیه آنفلوانزای فوق حاد پرندگان

الزامات واکسیناسیون آنفولانزا

بعد از سال 2006 و با گسترش HPAI H5N1از آسیا به آفریقا و اروپا، استفاده و الزامات واکسیناسیون آنفولانزا علیه ویروس‌های با پاتوژنسیته بالا (Highly Pathogenic Avian Influenza،HPAI ) و همین‌طور ویروس‌های با پاتوژنسیته کم (Low Pathogenic Avian Influenza، LPAI) در سراسر جهان به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافت. واکسیناسیون طیور در مناطقی که از نظر آلودگی به HPAI به صورت اندمیک هستند، از جمله مصر، چین، اندونزی و ویتنام بیش از نود درصد حجم واکسیناسیون جهانی را شامل می‌شود. با این حال، الزامات واکسیناسیون آنفولانزا باید به عنوان بخشی از یک استراتژی مبتنی بر شواهد کنترل آنفلوانزا باشد و نه به عنوان جایگزین اقدامات کنترلی دیگر. این استراتژی باید شامل موارد زیر باشد: (1) افزایش امنیت زیستی، (2) برنامه ریشه کنی، (3) واکسیناسیون کنترل شده گله‌های در معرض خطر، (4) نظارت مناسب تمامی گله‌های در معرض خطر و واکسن خورده و (5) برنامه بازگشت به جمعیت اولیه (Repopulation). کنترل آنفلوانزا باید بر اساس اصول علمی صحیح ادامه یابد. با این حال، برای از بین بردن چنین ویروس‌های سازش پذیری، استراتژی‌های نوآورانه نیز مورد نیاز است.

1- نکاتی که پیش از واکسیناسیون باید در نظر گرفت
مسائلی که باید در زمان تصمیم گیری درباره واکسیناسیون در نظر گرفته ‌شود، شامل موارد زیر هستند:

•    احتمال این که بیماری به سرعت در حال وقوع باشد
•    نزدیکی پرندگان با ارزش ژنتیکی بالا به کانونی که در آن بیماری به سرعت در حال گسترش است
•    تراکم پرندگان منطقه
•    افزایش خطر ابتلا به این بیماری به دلیل وجود HPAI در مناطق همسایه
•    وضعیت شیوع بیماری در پرندگان آبزی، سایر پرندگان وحشی، گله های مرغ خانگی و یا در بازار پرندگان زنده
•    در دسترس بودن امکانات لوجستیک از جمله منابع فیزیکی، انسانی و اقتصادی لازم

قبل از انتخاب واکسیناسیون به عنوان راهکاری برای مبارزه با عفونت، باید عواملی را که بر اثربخشی واکسن تأثیر می‌گذارند، در نظر گرفت. در این راستا ضروری است، پیش از واکسیناسیون پاسخ قابل قبولی به ابهامات ذیل داد: آیا بعد از واکسیناسیون سطح ایمنی مطلوبی بدست می‌آید؟ آیا دوره ایمنی طولانی مدت ایجاد می شود؟ چگونه واکسیناسیون را باید انجام داد؟ ویروس واکسن و ویروس فیلد از نظر آنتی ژنی، چقدر به هم قرابت و هم‌خوانی (Matching) دارند؟ و در نهایت، کدام واکسن در میزبان هدف، کارایی (Efficacy) مناسب دارد. مورد آخر از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا بیشتر مطالعات کارآیی واکسن در جوجه ها و بوقلمون انجام شده است و اطلاعات اندکی در مورد سایر گونه‌های پرندگان در اختیار است. واکسیناسیون مطلوب در جوجه ها و اردک باعث کاهش ریزش (Shedding) ویروس می‌شود و بنابراین انتقال بین پرندگان کاهش می‌یابد. اما واکسیناسیون با واکسن مشابه سطح معینی از حفاظت بالینی را در قرقاول ایجاد کرده، اما بر روی دفع ویروس و انتقال آن بدون تاثیر بوده است. در واکسیناسیون غیراختصاصی در اردک‌ها، تحریک پاسخ ایمنی حفاظت بخش، به دوز بیشتری از واکسن نیاز دارد. هم‌چنین استفاده نامناسب از واکسن‌های با توانمندی (Potency)، کارایی (Efficacy) و اثربخشی (Effectiveness) ناکافی، اگرچه باعث کاهش میزان انتقال ویروس و علائم بالینی می‌شود، ولی منجر به گردش غیرقابل کنترل ویروس در یک جمعیت مشخص می‌گردد.
استفاده از واکسن باید تحت نظارت وزارت کشاورزی صورت گرفته و با تایید دامپزشکان دولتی توزیع گردد. در موقعیت شیوع سریع بیماری در منطقه‌ای با تراکم بالای پرندگان، درحالی که تلاش‌های فعالانه از جمله نظارت، امنیت زیستی شدید، قرنطینه و حذف سریع گله‌های آسیب دیده، پاسخ مناسبی نمی دهد، واکسیناسیون در دستور کار قرار می‌گیرد. در این حالت که با استفاده از استراتژی Stamping-out شامل آموزش همه جانبه تمامی ذی نفعان، به کارگیری روش‌های تشخیص سریع، مراقبت مناسب برای شناسایی فارم های آلوده، ارتقای امنیت زیستی و در نهایت حذف و کشتار طیور آلوده، نمی توان بیماری را ریشه کن نمود، باید تصمیم گیری درباره استفاده از واکسن HPAI، مطابق شکل 1، صورت گیرد.

برای مشاهده مقاله “ سرباز سیاه و پر فایده ” کلیک نمایید .