زمستان داغ در صنعت دامی
آمارها نشان میدهد شرایط مساعد مرتع به رشد تولید دام در کشور منجر شده، با این حال، با وجود رشد تولید، قیمتها همچنان تناسبی با سطح معیشت خانوادهها ندارد. در چنین شرایطی برخی معتقدند با توجه به تولید دام مازاد ۴۰درصد دامداریها در خطر تعطیلی هستند و باید صادرات دام آزاد شود اما مخالفان میگویند با آزادسازی صادرات، قیمت گوشت بهشدت افزایش مییابد.
امسال با وجود شرایط مساعد مرتع و صحرا در پی بارشهای مناسب، تولید دام سبک و سنگین در حدی است که بسیاری از دامداران از انباشتگی دام در واحدهای دامداری انتقاد میکنند و خواستار صادرات دام برای رفع معضل کنونی هستند. اما رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی لغو ممنوعیت صادرات را تهدید جدی برای تلاطم بازار گوشت در داخل میداند.
با وجود آنکه آمار دقیقی از فعالیت دامداریها وجود ندارد، اما برخی مسئولان بر این باورند که تا ۵۰درصد واحدهای دامداری به سبب تعدد و انباشتگی دام و نبود تقاضا در بازار داخل در تعطیلی بهسرمیبرند که اگر مسئولان وزارت صنعت به صدور مجوز صادرات هرچند محدود اقدامنکند، ظرف چندماه آینده در بخش تولید گوشت گوساله با مشکلاتی مواجه خواهیم شد، زیرا بسیاری از دامداران بهدلیل نبود بازار از پروار سال آینده عقب ماندند. در این زمینه اتحادیههای تولید پیشنهاد کردهاند دولت مرزهای صادرات را به روی گوشت قرمز باز کند تا قیمت متعادل شود و دامداران ضرر نکنند.
این پیشنهاد در حالی مطرح شده که سال گذشته قیمت گوشت با وجود تزریق ارز 4200تومانی یکباره افزایش یافت و از کیلویی 35هزار تومان به 120هزار تومان رسید و اگر قیمت اکنون به زیر 100هزار تومان رسیده، در حقیقت از افزایشهای سال گذشته اندکی عقبنشینی کرده است. بهتازگی عباس کشاورز، سرپرست وزارت جهادکشاورزی در نشستی که در اتاق بازرگانی با تولیدکنندگان داشت، بهصورت تلویحی به بالابودن قیمت گوشت قرمز و کاهش قدرت خرید مردم اشاره کرد. او در پاسخ به یکی از مسئولان اتحادیه مرغ که خواستار افزایش قیمت بود، گفت: مردم توان خرید گوشت را ندارند، حداقل امکان خرید مرغ را از آنها نگیرید. در دیگر سو، برخی کارشناسان براین باورند که آزادکردن صادرات گوشت قرمز باعث افزایش دوباره قیمت گوشت خواهد شد، زیرا در تولید این محصول خودکفا نیستیم و سالانه 150هزار تن گوشت قرمز وارد میکنیم بنابراین احتمال افزایش قیمت گوشت وجود دارد.
صادرات آزاد شود
زمستان داغ در صنعت دامی
اما در مقابل مدافعان صادرات دام معتقدند که با توجه به انباشت دام در دامداریها باید هرچه سریعتر موانع قانونی برای صادرات دام برداشته شود. در همین رابطه احمد مقدسی، رئیس انجمن صنفی گاوداران کشور با انتقاد از واردات گوشت در ماههای اخیر، گفت: باوجود آنکه ۹۵درصد گوشت مورد نیاز در داخل تولید میشود، اما در ماههای اخیر واردات به نابودی تولید داخل منجر شد که اگر هرچه سریعتر تمهیداتی برای این موضوع اندیشیده نشود، دامداران در دوره بعد تمایلی به تولید نخواهند داشت. او با اشاره به اینکه وضعیت فعلی صنعت دامداری بحرانی است، افزود: هماکنون ۳۶۰هزار رأس دام سبک و سنگین به سبب نبود بازار در واحدهای دامداری انباشت شده که این موضوع مشکلات متعددی برای پرواربندها ایجاد کرده است. مقدسی گفت: با توجه به انباشت چشمگیر دام روی دست پرواربندها انتظار میرود وزارت صنعت اجازه صادرات ۲۰ هزار رأس گوساله با وزن بالای ۵۰۰ کیلو را صادر کند.
صادرات، قیمت را بالا میبرد
در طرف مقابل، مخالفان صادرات دام معتقدند این کار به افزایش قیمت گوشت در بازار منجر خواهد شد. در همین رابطه، علیاصغر ملکی، رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی تعطیلی واحدهای دامداری را تکذیب کرد و گفت: هماکنون برخی چوبداران و افرادی که منفعتشان در صادرات است، با اظهاراتی مبنی بر انباشتگی دام یا تعطیلی دامداریها بهدنبال صادرات هستند درحالیکه به سبب کاهش واردات گوشت خارجی، دامداران در مضیقه نیستند. ملکی گفت: با آزادسازی صادرات دام، دامداران دیگر تمایلی به عرضه دام در داخل کشور نخواهند داشت که این امر به سبب کمبود عرضه در داخل بر التهاب بازار گوشت همانند گذشته دامن میزند.
زمستان داغ در صنعت دامی
اطلاعات مرکز آمار نشان میدهد در پاییز امسال تعداد گوسفند و بره موجود در دامداریهای کشور 41.3میلیون رأس و تعداد بز و بزغاله 15میلیون رأس بوده است. همچنین در پاییز امسال 5.9میلیون رأس بره و 2.2میلیون رأس بزغاله در بهرهبرداریهای پرورشدهنده دام سبک متولد شده که تعداد این زایشها در فصل تابستان برای بره 1.4میلیون رأس و برای بزغاله 637هزار رأس بوده است. در پاییز امسال 2.7میلیون رأس گوسفند و بره و730هزار رأس بز و بزغاله در دامداریها برای تولید گوشت عرضه شده و بهمعنای این است که تولید گوسفند و بره در آذرماه امسال نسبت به آذر پارسال 3.2درصد رشد کرده اما مقدار تولید بز و بزغاله بهعنوان دام سبک 2.5درصد کاهش داشته؛ البته باید توجه داشت با توجه به ویژگیهای دام سبک، جمعیت این نوع دام در طول سال همواره در حال تغییر است، بهنحوی که با افزایش زایش در فصلهای پاییز و زمستان، جمعیت افزایش مییابد و در فصلهای بهار و تابستان، با کاهش زایش و همچنین خروج دامهای پرواری از بهرهبرداریها، جمعیت کاهش مییابد. از طرفی نیمی از گوشت قرمز تولید شده در کشور و 10درصد شیر خام تولیدی، مربوط به این نوع دام است.